نخستین فعالیت قرآنی جهاد دانشگاهی ، برگزاری مسابقات قرآنی و ایجاد فضای رقابت در دانشگاه ها بود که به صورت رسمی از سال 1364 اولین دوره و در سال 1383 نوزدهمين دوره مسابقات تحت عنوان جشنواره ملی قرآن دانشجویان برگزار شد. این جشنوراه که دبیرخانه دائمی آن از همان ابتدا در جهاد دانشگاهی تأسیس شده بود با هدف نشر و گسترش فرهنگ متعالی قرآن کریم در دانشگاه ها از طریق ایجاد فضای رقابتی در میان دانشجویان هر ساله در رشته های مختلف قرآنی برگزار می شود و گذشت زمان در غنای این حرکت فرهنگی افزوده و کیفیت برگزاری آنر ا ارتقاء داده است. از دیگر فعالیتهای قرآنی جهاد دانشگاهی می توان به برگزاری مسابقات سراسری معارف قرآن و مسابقات قرآن اعضای جهاد دانشگاهی اشاره کرد. در زمینه تولید محصولات قرآنی قابل ذکر است که جهاد دانشگاهی افتخار تولید اولین نشریات و محصولات آموزشی – قرآنی را در سطح گسترده داراست. همچنین در جهت ترویج فرهنگ قرآنی در بین دانشجویان، جهاد دانشگاهی اقدام به برگزاری محافل قرآنی در دانشگاه ها و اردوهای قرآنی در مکانها و زمانهای مختلف نموده است.
تاریخچه فعالیتهای قرآنی جهاد دانشگاهی
پس از انقلاب فرهنگی و بازگشایی دانشگاه ها، در سال 1362 "جهاد دانشگاهی" عهده دار و متولی فعالیتهای فرهنگی دانشگاه ها شد. از همان ابتدا نیز "فعالیتهای قرآنی" همواره به عنوان محور و شالوده اصلی فعالیتهای فرهنگی جهادگران دانشگاهی مطرح بود و مجموعه معاونت فرهنگی جهاد دانشگاهی نسبت به گسترش و تعمیق فعالیتها و برنامه های قرآنی در دانشگاهها توجه ویژه ای مبذول می داشت. این فعالیتها عملاً از سال 1364 با برگزاری نخستین دوره مسابقات سراسری قرآن کریم دانشجویان شکل منسجم و مشخصی به خود گرفت. مسابقاتی که از آن سال به بعد به صورت منظم و مستمر برگزار شد. تا دوره بیست و چهارم این مسابقات جهاد دانشگاهی عهده دار میزبانی بود و از دوره بیست و پنجم به بعد بنا به تصمیم شورای هماهنگی فعالیتهای قرآن و عترت دانشگاهها مقرر شد به سایر موسسات آموزش عالی واگذار گردد. در طول این بیست و چهار دوره، جمعاً جدود 3 میلیون نفر از دانشجویان عزیز میهن اسلامی مان در این مسابقات شرکت کردند. از افتخارات جهاد دانشگاهی این است که بسیاری از نخبگان و برجستگان قرآنی کشورمان که در عرصه های بین المللی نیز خوش درخشیده اند، زمانی و حداقل در یکی از دوره های مسابقات سراسری قرآن دانشجویان جهاد دانشگاهی شرکت کرده و حائز رتبه شده اند.
فعالیتهای قرآنی جهاد دانشگاهی با تشکیل"دبیرخانه دائمی مسابقات قرآنی دانشجویان"وارد مرحله جدیدی شد. این دبیرخانه دائمی به منظور منظم کردن و گسترش کمی، کیفی و هدفمند فعالیتهای قرآنی دانشجویان در جهاد دانشگاهی تشکیل شد و ماحصل زحمات و تلاشهای همکاران و مسوولان این دبیرخانه در گسترش و بهینه سازی فعالیتهای قرآنی دانشگاهیان، نقش بسزایی ایفاء کرده است.
گستردگی فعالیتهای قرآنی جهاد دانشگاهی تا به آنجا ادامه یافت که برای استمرار و تقویت این فعالیتها، ایجاد و استقرار سازمان مشخص و نظام مندی ضرورت پیدا کرد. بر اساس این ضرورت و نیز عزم جزم مجموعه جهاد دانشگاهی به منظور توجه ویژه به فعالیتهای قرآنی بود که مرکزی مستقل و با اساسنامه و تشکیلات مشخص در سال 1380 با عنوان "مرکز فعالیتهای قرآنی دانشجویان کشور" به تصویب هیأت امنای جهاد دانشگاهی رسید. این سازمان در سال 1380 فعالیت خود را از یک اطاق و با دو نفر نیرو در ساختمان معاونت فرهنگی جهاد دانشگاهی آغاز کرد و به لطف خداوند متعال و مدد قرآن کریم و به یمن خلوص و تلاش شبانه روزی جهادگران دانشگاهی، اندک اندک بر کمیت و کیفیت توانمندیها و فعالیتهای خود افزود. تا اینکه با گذشت 2 سال، به عنوان"سازمان فعالیتهای قرآنی دانشجویان کشور" و سپس به عنوان" سازمان قرآنی دانشجویان کشور" وارد عرصه جدیدی گردید.که در ادامه با تاسیس خبرگزاری بین المللی قرآن(ایکنا) درخشش آن دو چندان شد. طی این سالها با روحیه جهادی و عزم راسخ سازمان ، فعالیتهای قرآنی چشمگیری که برخی از آنان در زیر آمده است،اجرا شد:
·تأسیس خبرگزاری بین المللی قرآن (ایکنا) در سال 82 به عنوان نخستین و تنها خبرگزاری تخصصی قرآن کریم در جهان با فعالیت 19 زبان دارای 9 سرویس و 23 زیرسرویس خبری و دارای 6 شعبه منطقه ای (اروپا، آسیای مرکزی، شرق آسیا، آمریکا، آفریقا وغرب آسیا) و 30 شعبه استانی
·برگزاری شش دوره مسابقات بین المللی قرآن دانشجویان مسلمان در سالهای 85، 87، 89، 91، 93 و97
·برگزاری 24 دوره جشنواره ملی قرآن دانشجویان کشور(طی سالهای64تا88)
·اعزام برگزیدگان بیستودومین جشنواره ملّی قرآن دانشجویان ايران به کشور مالزی
·برگزاری هفت دوره جشنواره ملی ادبی هنری قرآنی دانشجویان ایران
·برگزاری سه دوره جشنواره ملی ادبی با محوریت سورههای قرآن کریم
·برگزاری سه دوره همایش کوهپیمایی ویژه دانشجویان
·طراحی و برگزاری4 دوره جشنواره فضاسازی سورههای قرآن کریم
·تأسیس انجمن نخبگان قرآنی دانشجویان ایران
·برگزاری جشنواره بينالمللي وبلاگ نويسي قرآنی
·برگزاری 3 دوره فراخوان دیدگاههای مدیریتی سورههای قرآن کریم
·برگزاری 5 دوره جشنواره ملی مطالعات قرآنی دانشجویان ایران
·برگزاری جشنواره قرآنی معراج ویژه کارکنان جهاد دانشگاهی
·برگزاری مسابقات اینترنتی قرآنی ویژه جهادگران جهاد دانشگاهی و خانواده ایشان
·جشنواره ملي ملکوت
·چاپ 18 شماره فصلنامه تخصصی میان رشته ای قرآن کریم
·و برگزاری صدها طرح ملی و منطقهای قرآنی دیگر در سطح دانشگاهها مانند کرسیهای تلاوت و تدبرقرآن کریم، کارگاههای مهارتهای زندگی قرآنی، نمایشگاههای دورهای آثار هنری و...
در سال 1392 این ضرورت احساس شد که فضای فعالیتهای قرآنی دانشگاهی باید زمینههای فعالیتی جدیدی را تجربه کند، فلذا برای توسعه فعالیتهای قرآنی و افزایش کارآمدی و گسترش دامنه مخاطبان، طرح توسعه سازمان فعالیتهای قرآنی دانشگاهیان کشور در دستور کار قرار گرفت. در این طرح به منظور تنوعبخشی به فعالیتها و جذب مخاطب جدید، تاسیس مراکز جدید و باز مهندسی فعالیتهای گذشته به شرح زیر در دستور کار قرار سازمان گرفت:
تاسیس مرکز رشد واحدهای فناور هنرهای قرآنی،
تاسیس مرکز آموزش، خدمات روان شناسی و مشاوره جهاد دانشگاهی
تاسیس مرکز مطالعات میان رشته ایقرآن کریم،
تاسیس مرکز دانشجو معلم قرآنکریم،
تاسیس مرکز تولیدات چندرسانه ای مبین،
تاسیس مرکز نشر محصولات مکتوب ودیجیتالی قرآنی،
توسعه خبرگزاری بین المللی قرآن(ایکنا)
گسترش مسابقات بین المللی قرآن دانشجویان مسلمان
ارتقای فصلنامه تخصصی مطالعات میان رشتهای قرآن کریم به رتبه علمی پژوهشی
----------------------اساسنامه سازمان قرآني دانشگاهیان کشور
مقدمه
انجام فعالیتهای قرآنی و ترویج و تبلیغ علوم و معارف اسلامی، از بدو تأسیس جهاد دانشگاهی همواره از اولویتهای راهبردی این نهاد بوده است. در این راستا تأسیس «سازمان قرآنی دانشگاهیان کشور» گامی در جهت سازماندهی و توسعه برنامهها و فعالیتهای قرآنی به منظور پاسخگویی به نیازهای دینی و اعتلای فرهنگی جامعه، جوانان، دانشجویان و دانشگاهیان و تحقق آرمانهای انقلاب شکوهمند اسلامی در عرصه ملی و بینالمللی است.
فصل اول – کلیات
ماده 1- تعریف
سازمان قرآنی دانشگاهیان کشور تشکیلاتی است وابسته به معاونت فرهنگی جهاد دانشگاهی که متناسب با نیازهای روز جامعه و با بهرهگیری از شیوهها و فناوریهای نوین، برنامههای آموزشی، پژوهشی، فرهنگی، هنری، رسانهای و تبلیغاتی متنوع و نوآوانهای را در موضوع «قرآن کریم و سیره اهلبیت علیهمالسلام و سبک زندگی دینی – قرآنی» برای اقشار مختلف جامعه در سطح ملی و بینالمللی طرحریزی و اجرا مینماید.
ماده 2- اهداف
- اشاعه، ترویج و انعکاس معارف و مفاهیم قرآن کریم، نشر فرهنگ و اخلاق قرآنی و ارزشهای اسلامی در سطح ملی و بینالمللی بالاخص در میان دانشگاهیان.
- شناسایی و ارایه الگوهای عملی سبک زندگی منبعث از قرآن کریم و سیره پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآله و اهل بیت علیهمالسلام، در ابعاد فردی و اجتماعی.
- تقویت مناسبات و تعاملات علمی، آموزشی و پژوهشی، فرهنگی، هنری، رسانهای و تبلیغاتی میان دانشگاهیان و نخبگان در سطح ملی و بینالمللی با محوریت قرآن کریم.
ماده 3- وظایف
- توسعه فعالیتهای قرآنی در زمینه آموزش، پژوهش، تبلیغ و ترویج قرآن کریم در عرصه ملی و بینالمللی.
- تقویت توانمندیهای انسانی، دانشی و نهادی در زمینه آموزش عمومی و تخصصی، تحقیق و پژوهش و تبلیغ و ترویج قرآن کریم در عرصه ملی و بینالمللی.
- هماهنگی و همافزایی میان کانونها و مراکز دینی ـ قرآنی و تشکلهای دانشگاهی به منظور تقویت فعالیتهای مرتبط با توسعه فرهنگ دینی و قرآنی در سطح ملی و بینالمللی با هماهنگی مراجع ذیربط.
- استفاده از توانمندیهای دانشگاهیان برای ارایه خدمات علمی، فرهنگی و هنری به عموم مردم در زمینه فعالیتهای دینی و قرآنی.
- برگزاری محافل، کارگاههای آموزشی، جشنوارهها، همایشها، المپیاد قرآن و عترت و مسابقات مختلف علوم و معارف قرآنی و دینی برای آحاد جامعه به ویژه دانشگاهیان در عرصه ملی و بینالمللی با هماهنگی مراجع ذیربط
- تأسیس مراکز پژوهشی به منظور انجام پژوهشهای بنیادی و کاربردی در زمینه علوم قرآنی و معارف اسلامی و مطالعات میانرشتهای با استفاده از ظرفیت اساتید و نخبگان دانشگاهی.
- تدوین، تألیف، ترجمه و انتشار متون، اعم از کتب و مقالات مرتبط با معارف و علوم قرآنی به صورت چاپی و دیجیتال به زبانهای مختلف.
- طراحی، تولید و انتشار هرگونه محصولات، منابع علمی و خدمات آموزشی، پژوهشی، فرهنگی، هنری، رسانهای و تبلیغاتی.
- تأسیس مراکز تولید و انتشار رسانهای و تبلیغاتی و فعالیت از طریق رسانههای اجتماعی و جمعی در سطح ملی و بینالمللی در موضوعات مرتبط با امور دینی و قرآنی.
- ارایه خدمات پیمان مدیریت پروژههای فرهنگی، هنری، آموزشی، پژوهشی و مشاورهای به شکل مستقیم و یا از طریق تأسیس شرکتهای وابسته یا پیوسته در سطح ملی و بینالمللی.
- تولید محصولات مکتوب، دیداری و شنیداری با موضوعات فرهنگ قرآنی و اسلامی و سبک زندگی قرآنی ـ اسلامی.
- تأسیس مرکز آموزش به منظور ارایه آموزشهای حضوری، غیرحضوری و مجازی در حوزه معارف دینی، قرآنی و سبک زندگی اسلامی در سطح ملی و بینالمللی.
- کمک به تأمین نیازهای محتوایی و فکری برای پیشبرد اهداف متعالی دین مبین اسلام در سطح بینالمللی به اتکاء توان علمی و فکری دانشمندان، اساتید و نخبگان ایرانی و خارجی.
- حمایت مالی و معنوی از ایجاد و توسعه شرکتهای دانشبنیان و کسب و کارهای نوین و خلاقانه و نوآور مرتبط با فعالیتهای آموزشی، پژوهشی، فرهنگی، هنری و خدماتی در سطح ملی و بینالمللی.
- حمایت از مؤسسات و فعالیتهای آموزشی، پژوهشی، فرهنگی و هنری دانشجویی و جهادی مروج معارف قرآنی و سبک زندگی اسلامی در سطح ملی و بینالمللی.
- ارایه مشاوره تخصصی به سازمانها، گروهها و عموم مردم به منظور بهبود و ارتقای رفتار و روابط سازمانی، فردی و اجتماعی و ترویج سبک زندگی اسلامی در میان آحاد جامعه از طریق راهاندازی مرکز مشاوره خدمات تخصصی و با بهرهگیری از اساتید و نخبگان دانشگاهی.
- ارایه خدمات فرهنگی، هنری، رسانهای و تبلیغاتی و اجرای برنامههای قرآنی متنوع برای کارکنان دانشگاهها با اولویت جهادگران دانشگاهی و خانوادههای آنان.
- جلب مشارکت مادی و معنوی سایر دستگاهها و نهادها و و تعامل با سازمانها و مراکز فرهنگی و واحدهای جهاد دانشگاهی در اجرای برنامههای فرهنگی و دینی و پیشبرد اهداف این نهاد انقلابی.
تبصره 1: سازمان میتواند در صورت تصویب و تفویض مجمع عمومی مؤسسه فرهنگی و قرآنی دانشجویان، وظایف مجمع عمومی این مؤسسه را به صورت دایم و یا موقت بر عهده گیرد.
فصل دوم-ارکان و تشکیلات
ماده 4- ارکان
- شورای سازمان
- رییس سازمان
ماده 5- ترکیب اعضای شورای سازمان
- رییس جهاد دانشگاهی (رییس شورای سازمان)
- معاون فرهنگی (نایب رییس شورا)
- رییس سازمان (دبیر شورای سازمان)
- یکی از رؤسای مراکز تابعه سازمان به پیشنهاد رییس سازمان و تأیید رییس جهاد دانشگاهی.
- دو نفر از صاحبنظران دانشگاهی و دینی به پیشنهاد معاون فرهنگی و تأیید رییس جهاد دانشگاهی.
- یک نفر از صاحبنظران حوزههای پژوهشی قرآن پیشنهاد معاون پژوهش و فناوری جهاد دانشگاهی و تأیید رییس جهاد دانشگاهی.
تبصره 1: احکام اعضای حقیقی شورای سازمان برای مدت 3 سال از سوی رییس جهاد دانشگاهی صادر میشود. انتخاب مجدد آنان در دورههای بعد بلامانع است.
تبصره2: جلسات شورای سازمان حداقل هر فصل یکبار با حضور حداقل پنج نفر از اعضا تشکیل میگردد و تصمیمات آن با رأی اکثریت معتبر است.
ماده 6- وظایف شورای سازمان
- سیاستگذاری و تنظیم برنامههای راهبردی سازمان.
- بررسی و تصویب برنامه و بودجه سالانه سازمان.
- تصویب آییننامهها و دستورالعملهای مورد نیاز سازمان در چارچوب این اساسنامه.
- نظارت بر عملکرد اجرایی، مالی و اداری سازمان و مراکز تابعه.
- بررسی و تصویب گزارشات و ترازنامه سالانه مالی سازمان جهت ارائه به هیأت امنا.
- بررسی، تصویب و اصلاح یا تغییر اساسنامه و ساختار تشکیلاتی، جهت ارائه به هیأت امناء.
- بررسی و تأیید ایجاد شعب در دانشگاههای سراسر کشور.
- بررسی انتصاب و عزل رییس سازمان به پیشنهاد معاون فرهنگی جهاد دانشگاهی.
ماده 7- رییس سازمان
انتصاب و عزل رییس سازمان به پیشنهاد معاون فرهنگی جهاد دانشگاهی و از طریق طرح در شورای سازمان میسر میباشد.
انتصاب رییس سازمان برای مدت سه سال و با حکم رییس جهاد دانشگاهی انجام میشود و تمدید مسؤولیت برای
دورههای بعدی بلامانع است.
ماده 8- وظایف و اختیارات رییس سازمان
- اجرای مصوبات شورای سازمان
- انجام کلیه فعالیتهای مالی، معاملاتی و استخدامی در چارچوب مقررات و آییننامههای جهاد دانشگاهی.
- پیشنهاد انتصاب، انجام عزل و نظارت بر عملکرد معاونان سازمان و رؤسای مراکز در چارچوب مقررات جهاد دانشگاهی.
- انجام کلیه مکاتبات اداری و امضای اسناد مالی تعهدآور سازمان مطابق مقررات جهاد دانشگاهی.
- افتتاح حساب ریالی و ارزی در بانکها مطابق مقررات جهاد دانشگاهی.
- تهیه برنامه و بودجه سالانه سازمان و ارایه آن به شورای سازمان.
- تهیه گزارش عملکرد سالانه و تراز مالی سازمان و ارایه به شورای سازمان.
- پیشنهاد نمودار تشکیلاتی و پستهای سازمانی به شورای سازمان.
- تهیه دستورالعملهای اجرایی مورد نیاز سازمان و ارایه آن به شورای سازمان.
- تلاش به منظور تأمین بودجه و اعتبارات مورد نیاز برای فعالیتهای جاری و توسعهای سازمان.
- نظارت بر عملکرد و ایجاد فضای تعامل و همکاری میان مراکز و مؤسسات تابعه سازمان.
- نظارت عالیه بر فعالیتهای رسانهای، اجرایی، مالی و استخدامی خبرگزاری بینالمللی قرآن کریم.
- پیشنهاد تأسیس شعب در سراسر کشور به شورای سازمان.
ماده 9- محل فعالیت
محل اصلی فعالیت سازمان در تهران است.
تبصره 1: فعالیت سازمان در استانهای مختلف و در سطح دانشگاهها با هماهنگی و نظارت معاونت فرهنگی جهاد دانشگاهی از طریق سازمانها و واحدهای جهاد دانشگاهی در سراسر کشور امکانپذیر خواهد شد.
تبصره2: فعالیت سازمان در سطح بینالملل با هماهنگی و نظارت مراجع ذیربط با راهاندازی شعب و دفاتر بینالمللی اجرایی خواهد شد.
تبصره3: سازمان میتواند با تصویب شورای سازمان و تأیید معاون فرهنگی جهاد دانشگاهی در سراسر کشور و در سطح دانشگاهها نسبت به ایجاد شعب اقدام نماید.
ماده 10- مدت فعالیت
مدت فعالیت سازمان از تاریخ تأسیس، آغاز و پایان آن نامحدود است.
فصل سوم- امور مالی
ماده 11 – منابع مالی
- اعتبارات مستقل مصوب در بودجه عمومی دولت
- اعتبارات تخصیص یافته از سوی جهاد دانشگاهی
- کمکهای بلاعوض ریالی ـ ارزی از دستگاهها، نهادهای عمومی، سازمانها، مؤسسات و اشخاص حقیقی و حقوقی خارجی و داخلی
- وجوه دریافتی از اشخاص حقیقی و حقوقی داخلی و خارجی بابت اجرای طرحها و ارایه خدمات و محصولات مراکز و مؤسسات وابسته
- موقوفات، کمکها و هدایای نقدی و غیرنقدی
- تسهیلات بانکها و مؤسسات مالی و اعتباری
- منابع حاصل از مشارکتهای دولتی و خصوصی
تبصره: کلیه فعالیتهای مالی و معاملاتی سازمان مطابق آییننامه مالی و معاملاتی جهاد دانشگاهی خواهد بود.
ماده 12- انحلال سازمان
انحلال سازمان به پیشنهاد شورای سازمان و تصویب هیأت امنای جهاد دانشگاهی خواهد بود.
ماده 13- این اساسنامه با یک مقدمه، 3 فصل، 13 ماده و 7 تبصره، در هیأت امنای جهاد دانشگاهی به تصویب رسید و لازم الاجرا است.